Jeugd en onderwijs

We verwachten een nadeel van circa € 1,4 miljoen op onderwijshuisvesting.
In 2019 hebben we de in 2019 geraamde extra afschrijving van schoolgebouwen ten behoeve van de uitvoering van de vervangende nieuwbouw kadernota 2016-2019 niet verwerkt omdat deze schoolgebouwen pas na 31 december 2019 gesloopt zijn. Hierdoor hebben we in 2019 fors minder afschrijvingskosten verantwoord dan geraamd. Dit voordeel is in dienstjaar 2019 gestort in de reserve onderwijshuisvesting.
We gaan in 2020 de gesloopte schoolgebouwen afschrijven ten behoeve van de uitvoering van de vervangende nieuwbouw kadernota 2016-2019. Deze afschrijving in dienstjaar 2020 is niet geraamd.
Wij stellen voor om het verwachte nadeel in 2020 ten opzichte van de begroting 2020 van € 1,4 miljoen als gevolg van de extra kapitaallasten middels een begrotingswijziging in 2020 uit de reserve onderwijs te dekken. Hiervoor is budget beschikbaar in de reserve onderwijshuisvesting omdat we in dienstjaar 2019 het voordeel van het niet afschrijven in de reserve hebben gestort.

Leerlingenvervoer:
We hebben voor het schooljaar 2019/2020 het routegebonden vervoer (leerlingenvervoer, dagbestedingsvervoer en jeugdwetvervoer) aanbesteed. Dit omdat we voor het route gebonden vervoer per augustus 2019 zijn uitgetreden uit  de gemeenschappelijke regeling Vervoerscentrale Stedendriehoek (PlusOV).
Op basis van de nieuwe aanbesteding voor routegebonden vervoer verwachten we op dit moment dat we het budget voor leerlingenvervoer met € 360.000 gaan overschrijden. Hierbij hebben we voor zover mogelijk rekening gehouden met Corona maatregelen (80% compensatie en meerkosten 1,5 meter maatregel).
In de afgelopen maanden hebben we stilgestaan bij de kostenontwikkeling van het routegebonden (RGV) – en vraagafhankelijke vervoer (VAV). Ten opzichte van de huidige begroting van de gemeente Apeldoorn verwachten we op deze vervoersstromen substantieel hogere uitgaven in 2020. Deze hogere uitgaven worden met name veroorzaakt door het routegebonden vervoer. Bij de voorjaarsnota is daarom € 1,3 mln. opgenomen voor hogere kosten voor RGB. Hier zijn de volgende oorzaken voor:

• Een stijgende zorgvraag die direct doorwerkt op de vraag naar vervoer
• Een stijging aan solo-indicaties
• Er zijn minder (efficiënte) combi-ritten te maken, omdat Apeldoorn geen combi’s kan maken met andere gemeenten binnen het routegebonden vervoer
• De hoge kwaliteitseisen die wij vorig jaar in de aanbesteding aan de vervoerders hebben gesteld.
• De aantallen waarmee richting de aanbesteding gerekend is, zijn gebaseerd op aannames, dan wel (niet complete) data van PlusOV.

Zowel voor het routegebonden – als ook het vraagafhankelijke vervoer zijn we intern overleggen gestart om te kijken hoe de kosten op deze vervoersstromen kunnen worden gereduceerd. Mogelijkheden hiertoe zijn bijvoorbeeld (meer) te handhaven op de huidige beleidsregels maar ook te kijken naar nieuwe aangescherpte beleidsregels. Deze mogelijke ombuigingsmaatregelen moeten voor de MPB 2021-2024 nader worden geconcretiseerd. Waarbij het ook noodzakelijk is om de bestaande ombuigingsvoorstellen van programma 5 en 7 integraal te toetsen of deze impact hebben op deze vervoersstromen.  
Noodopvang kinderopvang / scholen Corona
Gemeenten coördineren de noodopvang, in overleg met kinderopvangorganisaties en scholen. Deze opvang is zonder extra kosten voor ouders. De (gratis) noodopvang voor overdag is op 8 juni geëindigd maar de (gratis) noodopvang voor avond, nacht en weekenden wordt langer beschikbaar gesteld. Ook zijn ouders over deze periode geen eigen bijdrage verschuldigd. Ten tijde van het opstellen van deze Turap is nog geen beeld van de meerkosten die hieraan voor de gemeente verbonden zijn. Overigens heeft het Rijk hiervoor compensatie beschikbaar gesteld zodat we vooralsnog uitgaan van een budgettair neutrale situatie.

Het CJG is een belangrijke partner bij het terugdringen van de kosten voor jeugdhulp. In dit kader is de uitbreiding van CJG4kracht noodzakelijk. Aan het CJG is gevraagd in 2020 extra te investeren door het team uit te breiden met 10 formatieplaatsen, waaronder praktisch pedagogische gezinsondersteuning op MBO-niveau. Aan deze prestatieafspraak verwacht het CJG aan het einde van dit jaar te voldoen. Echter het budget wordt niet volledig gebruikt. Daarnaast laten ook de overige posten binnen de begroting ruimte zien, waardoor wij verwachten dat wij de subsidie aan het CJG met een bedrag van € 500.000,-- lager zullen vaststellen.
Bovendien is er in 2020 € 102.388 meer aan subsidie 2019 terugontvangen van het CJG dan bij het opstellen van de jaarrekening 2019 werd verwacht.

Individuele jeugdhulp is geraamd op taakveld 6.72 (jeugdhulp algemeen) en op taakveld 6.82 (jeugdbescherming Jeugdreclassering).

Zorg in Natura:
Budget taakveld 6.72                                                        €    46.700.000
Budget taakveld 6.82                                                        €      5.400.000
Geraamde besparing vanuit maatregelen                     €-/-  6.500.000 (raming conform de MPB 2020-2023)
Totaal budget zorg in natura in begroting 2020          €   45.600.000

De actuele prognose (op basis van verwachte volledige data t/m maart 2020) komt vanuit verschillende scenario's uit op een bedrag tussen € 44.800.000 en € 48.800.000.  De prognose 2020 is onderhevig aan veel onzekere ontwikkelingen op dit moment. We houden voor alsnog rekening met een bandbreedte van  € 1 miljoen voordeel  en € 3 miljoen nadeel ten opzichte van het budget  2020.
De huidige prognose is op basis van gegevens van de afgelopen periode en kent nog de volgende kansen en risico's:

1. Nog te realiseren besparingen uit getroffen maatregelen voor de crisis (het aandeel wel/niet nog te realiseren maatregelen is nog niet te kwantificeren).
2. Financiële gevolgen door de corona crisis zijn niet verwerkt in de prognose (zie bijlage Quick scan financiële gevolgen Corona).
3. Onzekerheid op de kostenontwikkeling als gevolg van geplande sluiting van de Hoenderloo groep (Pluryn) in de loop van 2020.

Nadere toelichting kansen en risico's:

1. De budgetplafonds worden maandelijks gemonitord. Uitgangspunt in de Transformatienota was om met de budgetplafonds de kosten met € 3.000.000 te verlagen. Bij het vaststellen van de nieuwe tarieven voor de Jeugdzorg 2020 (als gevolg van de afgesloten CAO’s) besloot het college om de budgetplafonds ongewijzigd te laten. Dit betekent dat we bij het strikt handhaven van de budgetplafonds ook de prijsstijging dempen. Voor de volumegroei is besloten om ervan uit te gaan dat 5% niet gedempt zal worden door de budgetplafonds en tot een stijging van kosten zal leiden. Dit is in de prognose verwerkt.
2. In de cijfers van deze rapportage kon nog slechts beperkt rekening worden gehouden met de financiële effecten van Corona. Voor het zorgdomein vallen die financiële effecten in drie groepen uiteen:
   
   1. Meerkosten als gevolg van RIVM-richtlijnen. Het gaat hierbij o.a. om beschermingsmiddelen, digitale voorzieningen en het borgen van de 1,5 meter afstand. Deze laatste werkt o.a. door in opvang/verblijf (meer ruimte tussen bedden) en het vervoer (minder personen toegestaan in 1 vervoermiddel);
   2. Continuïteitsbijdrage: volgens de landelijke richtlijn kunnen zorgaanbieders een beroep op de continuïteitsbijdrage doen. Hiermee wordt omzet gegarandeerd, ook als daartegenover geen dienstverlening staat.
   3. Effecten na Corona: doorgeschoven en geëscaleerde zorg. Dit betreft bijvoorbeeld zorg waarvoor continuïteitsbijdrage is uitbetaald en die later alsnog wordt ingehaald. Ook gaat het in deze categorie om zorg die door Corona zwaarder wordt omdat behandelingen hebben stilgelegen.
   
   Via landelijke werkgroepen, waarop Apeldoorn actief is aangehaakt, wordt met het Rijk gesproken over compensatie van deze kosten. Uitgangspunt is dat gemeenten 100% gecompenseerd worden. Reden ook waarom de genoemde kosten vooralsnog budgettair neutraal in de cijfers worden verwerkt. Daarbij benoemen wij wel het risico dat de landelijke compensatie uiteindelijk lager uitvalt dan nu verwacht.
   
   Belangrijk aandachtspunt is verder dat de Coronacrisis mogelijk ook tot positieve effecten leidt. Bijvoorbeeld omdat in deze periode, bij wegvallende zorg, blijkt dat gezinnen de problematiek zelf kunnen opvangen. Ook deze kant van de Corona-crisis maakt onderdeel uit van het uiteindelijke financiële effect dat daaruit zal volgen.
3. Er is een eerste doorrekening gemaakt van de financiële effecten van de sluiting van De Hoenderloo Groep (DHG). Op basis van de bezetting per 1/1/2020 (39 jeugdigen) en het aandeel waarvoor Apeldoorn verantwoordelijk blijft (15), valt in 2021 een bedrag tussen € 2,5 miljoen en € 3,0 miljoen aan kosten weg. In hoeverre dit effect zich vertaalt in een structureel voordeel (lager tekort) op het budget Jeugdzorg, is van diverse factoren afhankelijk. Eén van die factoren is de hoogte van de rijksbijdrage die op basis van het woonplaatsbeginsel opnieuw verdeeld wordt. Daarnaast speelt uiteraard ook het (doorwerkende) effect van de Coronacrisis een rol, zowel op de hoogte van de zorgvraag als op het kunnen behalen van geplande ombuigingen. Daarmee moet het financiële effect van sluiting van DHG in breder perspectief worden bezien. Het goed in beeld brengen daarvan vraagt eerst meer inzicht in de werkelijke realisatie t/m april 2020, cijfers die niet eerder dan eind juni/begin juli volledig in beeld zijn en daarmee niet meer in deze Turap konden worden verwerkt.

Meerkosten Jeugdhulp Corona crisis : We houden rekening met € 341.000 euro aan meerkosten Jeugdhulp. Dit bedrag is gelijk aan de toegezegde rijksbijdrage in juni voor meerkosten Jeugdhulp.
PGB: Op het onderdeel PGB verwachten we op een raming van € 1,2 miljoen een voorlopig voordeel van € 0,1 miljoen.

Jeugdwet vervoer:   Op het onderdeel Jeugdwetvervoer verwachten we, zonder kostenbesparende maatregelen, een nadeel van € 0,5 miljoen. Voor de toelichting hierop zie taakveld Onderwijsbeleid en leerlingzaken.
Bijlage matrix stand van zaken ombuigingen/maatregelen Jeugd (raming MPB 2020 en prognose 2020)

We verwachten een nadeel van circa € 1,4 miljoen op onderwijshuisvesting, zie taakveld 4.2.
In 2019 hebben we de in 2019 geraamde extra afschrijving van schoolgebouwen ten behoeve van de uitvoering van de vervangende nieuwbouw kadernota 2016-2019 niet verwerkt omdat deze schoolgebouwen  pas na 31 december 2019 gesloopt zijn. Hierdoor hebben we in 2019 fors minder afschrijvingskosten verantwoord dan geraamd. Dit voordeel is in dienstjaar 2019 gestort in de reserve onderwijshuisvesting.
We gaan in 2020 de gesloopte schoolgebouwen afschrijven ten behoeve van de uitvoering van de vervangende nieuwbouw kadernota 2016-2019. Deze afschrijving in dienstjaar 2020 is niet geraamd.
Wij stellen voor om het verwachte nadeel in 2020 ten opzichte van de begroting 2020 van € 1,4 miljoen als gevolg van de extra kapitaallasten middels een begrotingswijziging in 2020 uit de reserve onderwijs te dekken. Hiervoor is budget beschikbaar in de reserve onderwijshuisvesting omdat we in dienstjaar 2019 het voordeel van het niet afschrijven in de reserve hebben gestort.