Bestuur, inwoners en geld

Als gevolg van de gerealiseerde verkoop van 3 objecten en de verwachte levering dit jaar van het voormalig Sportfondsenbad zal ten opzichte van de begrote verkooptaakstelling van € 1,6 mio een extra verkoopopbrengst van eveneens € 1,6 mio aan de orde zijn. Daarbij is een risico aanwezig dat de verkoop van de Van Huutstraat doorschuift naar begin 2021; dit betreft dus uitstel en geen afstel. Tegenover deze hogere opbrengst staan extra kosten in verband met verkoop bevorderende maatregelen (€ 250.000) en afwaarding alg gevolg van een te nemen verkoopbesluit (€ 750.000). Samen met enkele andere, kleinere mutaties betekent dit per saldo op dit taakveld een positieve afwijking van € 505.000

In totaal kent dit taakveld een nadeel van ruim € 1,2 miljoen. Dit nadeel bestaat uit de onderstaande componenten:
Effect rentelasten: nadeel netto € 1 miljoen. Dit nadeel bestaat uit een voordeel op de externe rentekosten van ca         € 0,7 miljoen. Er is minder lange financiering nodig en rentepercentages voor de nieuwe leningen zijn behoorlijk lager dan begroot, daarnaast hebben we negatieve rentekosten op de korte leningen, deze waren op 0% begroot.  Tegenover dit voordeel staat een nadeel van ruim € 1,7 miljoen aan lager doorberekende rente aan de activa. Dit in verband met een (verplichte) bijstelling van het renteomslagpercentage van 1,4% naar 1,1%, er kan minder rente worden door berekend aan de activa. Hiertegenover staat een voordeel op alle andere Taakvelden van het concern op de kapitaallasten. Dit voordeel is verantwoord op taakveld 0.8.
Naast dit renteresultaat is er sprake van lager dividend (€ 200.000). De grootse veroorzaker betreft het dividend van de BNG bank (€150.000). Europese Centrale Bank en DNB hebben opgeroepen (lees opgelegd) aan banken om tot 1 oktober geen dividend uit te keren, recent gaan er geluiden om over heel 2020 geen dividend uitkering te doen.

Voorlopig gaan we uit van een lagere OZB-opbrengst van € 170.000. In deze cijfers is rekening gehouden met het effect van Corona. Bij 500 gecombineerde aanslagen is om uitstel van betaling gevraagd.
Daarnaast is er de laatste jaren een toename in de uitkering van de proceskostenvergoeding (pkv). Tribuut is hier niet uniek in en ligt zelfs onder het landelijk gemiddelde qua aantallen bezwaren van de NCNP bureaus (zie hiervoor de notitie pkv 2016-2019). In het afgelopen jaren heeft Tribuut deze stijging nog met eigen middelen (opstartbudget) op kunnen vangen. Voor 2020 en de komende jaren is dat gezien de stijging niet mogelijk. Dit betekent dat de begroting op dit punt structureel opgehoogd dient te worden.

Als gevolg van Corona moet de horeca terrassen sluiten. Als onderdeel van de steunmaatregelen zijn daarnaast de tarieven door de gemeente verlaagd. per saldo leidt dat tot een lagere opbrengst van € 227.000

In de MPB 2020 houden we rekening met een algemene uitkering van € 334 miljoen gebaseerd op de mei- circulaire 2019. We hanteren al jarenlang een trendmatig begrotingsbeleid waarbij we voor de MPB niet steeds tussentijds reageren als het Rijk het gemeentefonds wijzigt. De gevolgen van de septembercirculaire (met de Miljoenennota als bron) verwerken we dan ook niet in de MPB jaar t+1, maar betrekken we via de meicirculaire van het nieuwe jaar bij de eerstvolgende Voorjaarsnota en MPB.

De uitkomst van de meicirculaire 2020 is positief. We hebben de raad daarover in een brief van 9 juni jl. (nr. 2020-044668) geïnformeerd. Het kabinet is, net als in het najaar van 2019, in het voorjaar van 2020 optimistisch voor wat betreft de uitvoering van haar beleidsvoornemens en de daarmee samenhangende uitgaven. Van nadelige gevolgen van corona of economische tegenvallers is in de (netto) rijksuitgaven die de omvang van het gemeentefonds bepalen nog geen sprake. Het Rijk houdt voor 2020 en verder vast aan haar geplande uitgavenpatroon.
Dat leidt tot hogere accressen in het gemeentefonds en daarmee tot een hogere algemene uitkering in 2020 van € 5 miljoen. Daarnaast voegt het Rijk loon,- prijs- en volumecompensatie toe aan het onderdeel Wmo/beschermd wonen, wat tot een voordeel van € 1,6 miljoen leidt. Tenslotte is zoals vrijwel ieder jaar sprake van extra middelen in het gemeentefonds van waaruit wij nieuwe of geïntensiveerde taken moeten betalen. Deze taken, die wij voor wat betreft beschermd wonen en de arbeidsmarkt als centrumgemeente regionaal uitvoeren, leiden tot een extra algemene uitkering van € 5,7 miljoen. Per saldo is sprake van een hogere algemene uitkering van € 12,3 miljoen.

Hier staan echter ook hogere uitgaven op andere programma's en taakvelden tegenover, waarmee in de MPB 2020 nog geen rekening is gehouden Dit betreft de onderstaande posten (I = incidenteel; S = structureel):

- Inburgering                     €    323.000   (S)                                                                                                                           
- Koplopergemeenten cliëntondersteuning            €    472.000   (I)                                                                                   
- Maatschappelijke begeleiding               €    213.000   (I)                                                                                     
- Perspectief op werk 2019 en 2020 (arbeidsmarktregio)      €  2.000.000   (I)                                                                                                    
- Versterking arbeidsmarktregio               €      77.000   (S)                                                                                                                 
- Europese richtlijnen energieprestatie gebouwen         €       17.000   (I)                                                                                                                 
- Ruimen conventionele explosieven WO II            €   2.075.000   (I)                                                                                 
- Baankansen kwetsbare jongeren (arbeidsmarktregio)                    €     222.000   (I)                                                                                       
- Regioconvenant beschermd wonen en maatschappelijke opvang   €     400.000   (S)                                                                                                                                                    - Totaal                        €   5.799.000

Wij verwerken deze extra middelen voor nieuwe of geïntensiveerde taken in een begrotingswijziging 2020, die de raad in september a.s. ter vaststelling krijgt aangeboden. Na het vaststellen van de begrotingswijziging resteert op het taakveld 'algemene uitkering' een voordeel van € 6,5 miljoen. De structurele gevolgen van de meicirculaire 2020 verwerken wij in de nieuwe MPB 2021-2024.
Corona                                                                                                                                                                                                    Eind juni zijn gemeenten door het Rijk geïnformeerd over de verdeling van het compensatiepakket van € 542 miljoen ter dekking van de extra kosten en gederfde inkomsten als gevolg van corona. Voor de integrale toelichting op dit onderdeel verwijzen wij u naar de corona bijlage bij de Tussentijdse rapportage. Voor de periode tot 1 juni ontvangen wij via de algemene uitkering een compensatie van € 4.180.000. In het najaar volgt verdere informatie als Rijk en mede overheden afspraken hebben gemaakt over de compensatie van corona gerelateerde kosten in de periode na 1 juni. Op dat moment wordt bijvoorbeeld ook duidelijk hoe de compensatie over de gemeenten wordt verdeeld ter dekking van de derving van de eigen bijdrage Wmo, waarvoor het Rijk € 18 miljoen beschikbaar heeft. Wij zullen u voor het geheel van de Rijksvergoeding corona en de hogere kosten die daarmee samenhangen nog een separate begrotingswijziging aanbieden.

Het voordeel op dit taakveld bedraagt ruim € 2,2 miljoen en bestaat uit de volgende componenten:

Voordeel door lagere doorbelasting rente aan alle taakvelden als gevolg van rentebijstelling  (zie voor toelichting taakveld Treasury), € 1,4 miljoen. Daarnaast is de stelpost achterblijvende kapitaallasten die op dit taakveld verantwoord is volledig ingevuld door achterblijvende investeringen. In de jaarrekening zullen de effecten daarvan als voordelen op alle taakvelden zichtbaar zijn.
De provincie Gelderland heeft op 29 april een eerste tegemoetkoming aan de gemeenten verstrekt, bestemd voor acute noodhulp. Voor Apeldoorn betreft het een bedrag van € 463.000. Tegenover deze bijdrage staan uitgaven op andere programma’s. Op 19 mei heeft de provincie aanvullend € 50 miljoen voor maatregelen overbruggingspakket beschikbaar gesteld. Dit is nog niet verdeeld.

In de MPB 2020-2023 is een financiële buffer opgenomen van € 0,5 miljoen in 20202 oplopend tot € 6,3 miljoen in 2024, die aangewend kan worden als bepaalde bezuinigingen minder opbrengen dan was aangenomen. We zien dat door Corona een aantal bezuinigingen, met name in het zorgdomein, in 2020 minder rendement opleveren. Ter dekking hiervan laten we de buffer vrijvallen. Dit geeft een positief effect in de Turap van € 0,5 miljoen.
Daarnaast is er een nadeel doordat het managementbureau minder uren kon doorbelasten dan geraamd, een bedrag van € 0,3 miljoen.

Vanwege de Cornacrisis wordt de geraamde opbrengst met € 1 miljoen bijgesteld.